کاهش قیمت دلار و تاثیر آن بر نقل و انتقالات: بازیکنان ایرانی دیگر این مقدار نمی‌ارزند!
بازار نقل و انتقالات فوتبال ایران با سقوط قیمت دلار وارد مرحله‌ای جدید شده است. آیا این تغییرات به نفع باشگاه‌ها و بازیکنان خواهد بود؟
در دنیای فوتبال، ارزش یک بازیکن تنها به مهارت‌ها و آمارهای فنی او وابسته نیست، بلکه به شدت تحت تأثیر شرایط اقتصادی و نوسانات ارزی قرار دارد. فوتبال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در سال‌های اخیر، به دنبال افزایش نرخ ارز، ارزش‌گذاری بازیکنان ایرانی به‌طور تصاعدی افزایش یافته است؛ ارقامی که گاه با واقعیت بازار فاصله معناداری داشته‌اند. اما اکنون شرایط تغییر کرده است. افت اخیر قیمت دلار، به خصوص اگر روند کاهشی منجر به ورود دلار به کانال ۵۰ هزار تومانی شود، به وضوح بازار نقل و انتقالات ایران را وارد دوره‌ای جدید می‌کند؛ دورانی که در آن، ارزش ریالی بازیکن ایرانی زیر ذره‌بین باشگاه‌ها قرار گرفته و توجه‌ها به گزینه‌های خارجی معطوف شده است.
قیمت واقعی یا حبابی؟
در تابستان گذشته، بازیکنانی با کیفیت متوسط در لیگ برتر ایران با مبالغی بین ۴۰ تا ۶۰ میلیارد تومان به تیم‌ها ملحق شدند. این قیمت‌ها در شرایطی شکل گرفت که دلار در بازار آزاد از مرز ۶۰ هزار تومان عبور کرده بود. باشگاه‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس برای حفظ ستاره‌های خود، ناچار به پرداخت مبالغ نجومی شدند؛ حتی برای بازیکنانی چون سامان فلاح که هنوز به بلوغ فنی کامل نرسیده‌اند. آیا واقعاً فلاح برای استقلال ارزشی معادل یک میلیون دلار داشت؟ یا این فقط نتیجه جو ناپایدار اقتصادی بود؟ با کاهش قیمت دلار، اکنون این سؤال مطرح است که آیا می‌توان برای یک بازیکن داخلی مجددا قیمتی معادل ۵۰ میلیارد تومان پیشنهاد داد؟ آیا در شرایط اقتصادی جدید، این ارقام از نظر بودجه‌ای توجیه‌پذیر هستند؟ مزیت رقابتی بازیکن خارجی اگر دلار به سطح ۵۰ هزار تومان برسد، هزینه جذب بازیکن خارجی با کیفیت در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دلار، به حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان کاهش می‌یابد؛ مبلغی که به‌مراتب کمتر از هزینه جذب یک بازیکن داخلی با کیفیت متوسط است.
به همین دلیل، باشگاه‌های ایرانی، به خصوص تیم‌های با بودجه محدود، با تغییر استراتژی به سمت بازار بین‌المللی، قادر به جذب بازیکنانی با کیفیت فنی بالا و هزینه کمتر خواهند بود. نکته مهم این است که مذاکرات با بازیکنان خارجی، به دلیل وجود نماینده‌های حرفه‌ای و ساختار قراردادی مشخص، بسیار سریع‌تر و شفاف‌تر انجام می‌شود. بر خلاف بازیکنان داخلی که با چانه‌زنی‌های متعدد وارد مذاکره می‌شوند، گزینه‌های خارجی با نظم و سرعت بیشتری در انتقال به باشگاه‌ها حاضر می‌شوند.
رقابت نابرابر؛ ۷ خارجی علیه یک ایرانی
با قانون ۶+۱، تیم‌ها می‌توانند هفت بازیکن خارجی را در ترکیب خود داشته باشند. اگر هر بازیکن خارجی با کیفیت حدود ۱۵ میلیارد هزینه داشته باشد، با ۱۰۵ میلیارد تومان می‌توان یک تیم کامل خارجی (هفت نفره) تشکیل داد؛ در حالی که برای جذب هفت بازیکن داخلی متوسط، ممکن است بیش از ۲۵۰ میلیارد هزینه صرف شود. این واقعیت اقتصادی، باشگاه‌ها را در برابر یک تصمیم جدی قرار می‌دهد: آیا بهتر نیست به‌جای صرف هزینه‌های زیاد برای بازیکن داخلی، به سمت جذب بازیکنان خارجی با راندمان بهتر و هزینه کمتر روی آورند؟
در شرایط کنونی، پاسخ بسیاری از مدیران به این پرسش، مثبت است. زمان واقعی شدن بازار فصل جدید برای فوتبال ایران، فصلی برای واقعی شدن قیمت‌ها خواهد بود. اعدادی که سال گذشته مطرح می‌شدند، به وضوح از واقعیت فاصله داشتند و تنها بر پایه نوسانات شدید ارزی شکل گرفته بودند. اکنون، با افت نسبی در بازار ارز و احتمال کاهش بیشتر نرخ دلار، ارزش ریالی بازیکن ایرانی نیز باید با شرایط جدید هماهنگ شود.
باشگاه‌هایی که با محدودیت بودجه مواجه هستند، چاره‌ای جز بازنگری در سیاست‌های نقل و انتقالاتی خود نخواهند داشت. یا باید قیمت‌گذاری بازیکنان داخلی را کاهش دهند، یا به سمت بازار خارجی حرکت کنند. ادامه این روند ممکن است باعث شود بسیاری از بازیکنان ایرانی از گردونه رقابت خارج شوند؛ مگر اینکه خود را با شرایط جدید وفق دهند و برای اثبات ارزش فنی خود به رقابت واقعی ورود کنند.
سقوط دلار، به ظاهر ممکن است به نفع باشگاه‌ها باشد، اما واقعیت این است که این تغییر، بازیکنان ایرانی را وارد رقابتی نابرابر با خارجی‌ها کرده است. ارزش‌گذاری‌های حبابی گذشته دیگر در سیستم اقتصادی جدید فوتبال ایران جایی ندارند. برای بقای فوتبال حرفه‌ای، هم بازیکنان و هم مدیران باید با دیدی واقع‌بینانه‌تر به مسائل قیمت، کیفیت، و بودجه نگاه کنند. فصل آینده، فصل چالش‌ها و تصمیم‌های دشوار خواهد بود؛ فصلی که در آن باید پرسید: «ایرانی بخریم، یا تیمی خارجی بسازیم؟»
